euskalkultura.eus

Joan den astelehenean hasi zen Gasteizen Gaztemundu 2009, Diaspora (oso)tik? etorritako 47 partaiderekin. Urtero legez, argentinarrak dira erabateko gehiengo, proportzioz dagokien gehiengoa baino areago oraindik. Esanguratsua, Estatu Batuetako ia partaiderik eza [ez ahaztu Argentinaren ondotik AEBak direla euskal etxerik gehien duen herrialdea], pertsona bakarra etorri baita bertatik, ez gainera euskal etxeetako baten izenean, NABOrenean baizik; alegia, hogeita hamarretik gora diren euskal etxe estatubatuarretatik batek ere ez duela ordezkaririk bidali. Gainerako herrialdeetatik, ordezkatuta daude Txile, Kolonbia, Espainia, Uruguai eta Venezuela. Eta ez daude Andorra, Australia, Brasil, Kanada, Txina, Kolonbia, Kuba, El Salvador, Frantzia, Italia, Mexiko, Paraguai, Peru, Puerto Rico, Erresuma Batua eta Dominikar Errepublika. Gogoeta eragiten datuak dira.

Besteak beste gazteei buruz ari garelako [bai, badakit aurtengoan adin muga kendu egin dela Gaztemundun parte hartzeko, baina hala ere gazteak izaten segitzen dute gehienak]. Ez al du inork beste herrialde horietan interesik izan parte hartzeko? Adierazgarria al da joera hori herrialde horietako euskal etxe batzuek izan dezaketen geroari edo segidari dagokionez? Edo, Estatu Batuak kasu, hizkuntza arazoaz aparte [Gaztemundu gaztelaniaz izan ohi da urtero], besterik ere gerta daiteke, hala nola kultura edo harreman arazoak euskal etxeen eta Jaurlaritzaren artean, edo Jaurlaritza eta euskal etxeean artean? Edo besterik gabe euskal etxe batzuek Gasteizko gobernuarekiko izan dezaketen autonomia edo autosufizientzia maila handiago baten adierazle soila da? Egitate bat da euskal etxerik daukaten herrialde anglosaxoietatik (Erresuma Batua, Estatu Batuak, Kanada, Australia) ordezkari bakarra dagoela, lehenago aipatutako NABOko (AEB-Kanada) ordezkaria. Baina Eusko Jaurlaritzarekiko harremanek edo Gaztemundun parte hartzeak ez du batere gutxiesten euskal etxeen autonomia/independentzia, edo honela beharko litzateke ulertu...

Gaztemundu, bitartean, aurrera ari da, ezarritako xedeen ildotik, ustez. Lehenengo astea, emandako klaseak probestuz joan da, eskolak eta euskal bazter batzuekiko bisitak tartekatuz. Asteburuak, Donostia eta Gernika bisitatzea ekarri du, astelehen goizean berriz ere eskolei ekiteko. Atzean gelditu dira Guillermo Echenique eta Julian Celayaren ongi-etorri hitzaldiak Eusko Jaurlaritzaren izenean. Bide batez, esan dezagun Julian Celayak aurkezpen gutun ireki bat zuzendu diela ostiralean euskal etxeei [gaztelania hutsean, zoritxarrez bere aurrekoaren ildoari eutsiz] Euskaletxeak.net -en, bere "sostengu eta laguntasuna" berretsiz eta azpimarratuz bere guraria "ez soilik euskaldun gisa geure nortasuna gordetzeko, baizik eta baita ere gure harremanak estutu, geure kultura garatu, distantziak laburtzeko eta geure hizkuntza bultzatzeko lan egin eta, batez ere, Euskadiren sentipena zuenganatzeko, zeuen familia, euskal etxe eta komunitateetaraino helarazteko".

Bukatzeko, puntu ekonomiko bat. Segitzen dute ekonomia arloan iragarpen txarrek; are gehiago, arras okerragora egin dute ('amildu' hitza ere erabili da). Egun hauetako prentsak Carlos Aguirre Jaurlaritzako Ekonomia sailburuaren adierazpenak bildu ditu, euskal Administrazioa egundoko arazo baten aurrean dagoela esanez sarrerei dagokienez, zerga bilketa arrunt behera jausi baita [datu adierazgarria: Bizkaiko Foru Aldundiak, esaterako, bilketaren %20ko jaitsierarekin itxi du 2009ko lehenengo seihilabetekoa], nahiz eta Lopez Lehendakariak konpentsatzeko eta gastu sozialarengan izan dezakeen eragina apaltzeko zorduntzearen bidea hartuko duela esan duen. Honek, pentsatu baino mozketa handiagoa ekarriko omen du gainerako sailetako aurrekontuetan, gastuen murrizketa handiago bat. Bistan denez, hau ez da berri batere ona aldez aurretik aurrekontu Jaurlaritzarekiko menpekotuak dauzkaten euskal etxeentzat. Hori honela izan ez dadin edo menpekotasun hori apalagoa izan dadin orain artean hartutako neurriak areagotu egin beharko direla nahi du esan, sarrera iturriak ugalduz, iturri berriak lortzeko formula berri eta irudimentsuak asmatuz, eta sarrerei lotuago diren aurrekontuak eginez. Betiko kontuak dira, ez naiz ezer berria asmatzen ari. Gauza errazak, esateko, baina zailagoak egiteko. Errealitateak agintzen du, ordea. Guztiontzat.