Joan den astelehenean, adin handiko jende kopuru polita bildu zuen ekitaldi berezi bat egin zuten Eskoziako herri batean, Angusen, 1937an ingurura heldu ziren 24 euskal haurrak eta bertatik Nazioarteko Brigadetan 'Espainiko Gerla'ra Errepublikaren alde borrokatzera joan ziren bolondresen oroigarri. Plaka bat desestali zuten haur haiek bizi izan ziren etxean.
Gaurko zutabera, ordea, bestelako gai bat ekarri nahi nuen. Aurreko astean, Estatu Batuetan, Kaliforniako Calaveras konderrian, Calaveras County Basque Festival delakoa egin zuten, bertako zaharretxe baterako dirua biltzeko. Euskal jaialdi bat beraz, Basque, 'euskal' deiturarekin. Bertatik oso urrun ez dagoen Nevadako Carson Cityn ere, urtero egiten dute halako zerbait. Kasu honetan eskola katoliko bat da, eta itsatsita duen parrokia katolikoarentzako sosa biltzeko egiten du bere euskal jaia irailero.
Euskaldunik gabeko edo ia euskaldunik gabeko 'euskal' jaiak dira. Calaverasekoan, nahiz eta bertako herritarren artean euskal jatorrizko bat edo beste badagoen --ez askorik, Garamendi Kaliforniako gobernadoreordearen famili arrantxoa bertan badago ere--, eta nahiz eta ekitaldian ikurriña marraztuta zeraman pastel bat partekatu eta Oesteko euskal pikniketan zerbitzatzen duten estiloko haragia eta janaria zerbitzatu, ez zegoen bertan euskaldunik, ez antolatzaileen, ezta bertaratu zirenen artean ere. Ekitaldiari 'euskal' deitura jazten ziona, antolatzaile amerikarrek erabilitako euskal koloreak, ikurrak, moldeak eta izena zen.
Batzuk harritu egiten dira, baina italiarrik gabeko pizzerien edota irlandarrik gabeko Irish Pub-en kasu bera da. Saltzeko eta jendea erakartzeko balio badu, irlandarrik gabeko Irish Party bat antolatzea bezain zilegi da euskaldunik gabeko 'Euskal festa'. Gaia ekarri baizik ez nuen egin nahi.