euskalkultura.eus

Arantxa Elizegi Egilegor. Bidaiaren etapa desberdinetan aritzen dira lanean Helena Maleno (Caminando Fronteras), Marra Junior (Munduko Medikuak) eta Izaskun Arriaran (Aita Mari), baina guztiek dute helburu bidaiariei laguntzea, eta haiek bidean jasandako giza eskubideen urraketak salatzea. Aipatu bidaiariak ez baitira ongi etorriak Europako Batasunean, eskubiderik gabeko subjektu gisa ez bada.

Zer pisu du kontakizun ofizialak migratzaileen inguruan dugun irudian?

IZASKUN ARRIARAN: Europan agian kalterik handiena egiten ari den kontakizuna da gure lana kentzera eta gu inbaditzera datozela dioen hori. Aspaldikoa da, baina kalte egiten jarraitzen du, mezu hori gizarteraino heltzen delako, eta, tamalez, gero eta indar handiagoa hartzen ari delako.

Maiz, badirudi migratzeagatik bakarrik eskubideak galtzen dituztela. Zenbaki bihurtzen ditugu Europara heltzen direnean, eskubiderik eta errespeturik gabeko zenbaki. Guk hori zuzenean bizi dugu Grezian eta Italian. Uste dut hori dela arazo nagusia, ahaztu egiten dugula gu bezalako jendea dela, mugitzeko aukera bera ere ukatu egiten diegu, Europara etorri eta bizitza duinago bat aurkitzeko eskubidea.

HELENA MALENO: Bada kontakizun nagusi bat, nekropolitikaren kontakizunak sustatzen duena. Pertsona hauek hiltzen uzteak diru asko ematen die arma enpresei, eta horiek presioa egiten ari dira mugetan azpiegitura militarrei eusteko, eta ez bakarrik mugetan, baita hirugarren herrialdeetan ere, nolabaiteko neokolonizazioa bultzatuz, eta Europako enpresen interesak babestuz. Azken horiek jendea kanporatua izaten ari den herrialdeetako baliabideak ustiatzen ari dira, ez baitago erakartze efekturik, kanporatze efektua baizik.

Arrazakeria da kontakizun horren zutabeetako bat, eta oso diskurtso sinpleetan aurkitu genezake, dela [Italiako Atzerri Ministro izandako Matteo] Salviniren hitzetan, dela Espainiako beste batzuenetan. Ez dago alderik Salvini baten hitzaldi arrazistaren eta Europako beste alderdi batzuek egiten dutenaren artean, de facto egon badagoelako denek eusten dioten arrazakeria instituzional bat.

Bestea biktima bihurtzea ere arrazakeria da: kriminalak edo biktimak dira, baina inoiz ez dira eskubideak dituzten subjektuak. Alde horretatik, gizarte erakundeetatik ere mesede gutxi egin dute hiltzen edo itotzen ari diren pertsonen irudiak zabalduz; hori ere arrazakeria da, inoiz ezingo baitzenuke grabatu haur zuri europar bat itotzen. Haiek diote beharrezkoa dela gizartea sentsibilizatzeko, baina nik galdetzen diot neure buruari ea familia eta komunitateei egiten zaien mina ez ote den gizarteari egiten zaion onura baino handiagoa. Gizarteak landu behar duena bere arrazakeria da, eta ez bestearen minaren pornografiaren gainean eraiki gizaki zuriaren salbazioa.

MARRA JUNIOR: Hala da, bai. Iruditeria kolektibo horrek eragin handia du banakoengan, baita migratzaileengan ere. Bada beste kontakizun bat ere non migratzaileak baliatzen diren gizartean atsekabea sortzeko, eta hor ere beltz, pobre eta zaurgarri gisa deskribatzen gaituzte.

Maiz gertatzen da, era berean, pertsona migratzaileei ez zaiela hitz egiten uzten, eta isiltze horren arrazoia da haien egia ez datorrela bat kontakizun ofizialarekin. Eztabaida hori oso ezerosoa izan daiteke askorentzat. Hor dago gakoa: nork du hitza? Nork kontatzen du istorioa? Eta noren istorioa ari zaizkigu kontatzen? Zergatik ez utzi banako bakoitzari bere istorioa kontatzen? Ahots horiek guztiek euren espazioa bermatua izan arte, iruditeria kolektiboa ez da aldatuko.

Ez da gauza bera migratzaile bat eta pertsona migratzaile bat, ezta? Noiz uzten dio migratzaileak subjektu eskubidedun izateari?

I. ARRIARAN: Nik uste dut migratzaile abizen horrek informazio bat ematen digula: nonbaitetik ihes egin behar izan duela esaten digu, bidaia bat egin duela. Baina hortik aurrera, abizena sobran dago, eta pertsona bat gehiago da, eta tratu hori jaso beharko luke, hau da, modu askean mugitu ahal izan beharko luke, eta eskubide berak izan.

Begiratu zabal bat eman liteke, eta ikusi zenbat eskubide urratzen diren prozesu horretan: bizitzeko eskubidea, mugitzekoa, baita hiltzekoa bera ere. Horregatik diot behin euren herrialdeetatik irtendakoan atzean utzi beharko genukeela etiketa hori, eta argi utzi pertsonak direla, subjektu eskubidedunak.

H. MALENO: Deshumanizazioa da helburua, beste hori gisa tratatzea, eta ez jartzea giza eskubideak erdigunean. Hori oso ondo betetzen dute errukiaren politikek: horretan oinarritzen dira harrera politikak ere. Batetik, kriminalizazio politikak daude, eta, bestetik, errukiarenak. Erruki politikez ari naizenean, Europaren irudia garbitzea helburu duten politika sozialdemokratez ari naiz. Alde horretatik, uste dut komunitateek eurek berreraiki behar dutela migratzaile hitza.

Hitzak eraiki egin daitezke. Adibidez, migratzean, bidean, hizkuntza berezi bat eraikitzen da. Hitz asko eta kontzeptu asko daude bidean zehar eraikitakoak, eta pertsona horiek elkartzen dituztenak, eta horietako bat abenturazaleak hitza da, eta soldaduak edo borrokalariak. Uste dut beraiek aukeratu behar dutela dagokien hitza, migratzaile etiketa modu kaltegarrian erabili baita askotan. Hori bera gertatu zen maritxu hitzarekin: LGTBIQ komunitateak berak esanahi berri bat eman zion, giza eskubideen urraketen aurrean planto egiteko.

M. JUNIOR: Interesgarria izango litzateke migratzaile hitz hori prozesu bat balitz bezala ulertzea, nor bere herrialdetik irten eta beste batera heltzeko prozesua. Behin egon behar ez lukeen muga eraikuntza horietara heldutakoan kendu beharko litzaioke pertsona horri etiketa. Horrela, gizatiarragoa egingo genuke prozesu guztia, ulertuko genuke migrazioa bidea dela.

Baina egia da hitzek badutela kutsu politiko bat ere, maiz. Ulertu behar dugu hona etortzen direnak beste aukerarik ez dutelako etorri direla, eta hori da migrazioa.

Nolakoak behar lukete migrazio politikek?

I. ARRIARAN: Esaten digute Libia herrialde segurua dela, gero Turkia ere segurua dela, eta, politika horien ondorioz, mila arrazoirengatik euren herrialdea utzi duten pertsona horiek eurenak ere ez diren eta seguruak omen diren estatu horietara itzularazten dituzte. Eta onartu egiten dugu.

Aldi berean, libiarren ekintzak bultzatzen ditugu, eta armak eta itsasontzi indartsuak ematen dizkiegu, eta, hala, itzultze eta atxikitze sistema hori gero eta gehiago sendotu. Aldiz, ez dugu lantzen pertsona horiek baldintza egokietan eta eskubideekin Europara iristeko aukera. Hori da nik bizi dudan migrazio politika, mugak indartzen dituena, milioika milioiko aurrekontua ematen diona Frontex sistemari, bere ekintzak argitzeko inolako beharrik gabe.

H. MALENO: Migrazio politikak dira XXI. mendeko negoziorik handienetako baten zutabe nagusia, eta negozio hori mugimenduen gaineko kontrola da. Negozio horrek irabaziak sortzen ditu mugitzen diren pertsonen heriotzaren bitartez; baita haien sufrimenduaren bidez ere. Sufrimendu horretaz elikatzen dira industria kriminalak, eta politika horiek laguntzen dituzte. Baina hor daude esklabotzaren industriak ere, eta horiek dira migrazio politika horien azken helburua.

Halako politikak neokolonizazio sistema berriak bultzatzera datoz, askotan aipatzen ez den eskubide bat urratzen dutenak: ez migratzeko eskubidea. Hala esan ohi dute emakume migratzaileek: ez dago migratzeko eskubiderik, baina ezta ez migratzeko eskubiderik ere. Lurraldeetatik kanporatzen dituzte, eta hortik hasten da negozioa; sare izugarria da. Politika horiek, gainera, modu kaltegarrian baliatzen dituzte nazioarteko harremanak eta garapenerako laguntzak, erdigunean jartzen dutelako mugimenduaren gaineko kontrola. Horren ondorioz, Nigerren eta beste herrialde batzuetan, non mugitzeko askatasuna zegoen, migrazio politikak sortzera behartu ditugu, eta debekatu egin dugu ez bakarrik herrialdeetara sartzea, baita haietatik irtetea ere.

Egoera izugarri horren erdian, bada eztabaida bat argitara ateratzen ari dena: mugak desagerrarazteari buruzko eztabaida. Askok diote erokeria hutsa dela, baina pentsa zer esango zuketen duela hainbat mende esklabotza desagerrarazteaz hitz egiten hasi zirenean. Zergatik du munduaren zati batek aske mugitzeko eskubidea eta beste batek ez? Hori da erantzun beharreko galdera.

M. JUNIOR: Zail da Helenaren ondoren hitza hartzea, bat bainator esaten duen guztian. Kar-kar-kar. Hegoaldeko herritarrak blokeatzeko politikak dira, arrakalak handitzea helburu dutenak. Politika horiek hegoaldeko herritarrak kontrolatzeko balio dute. Bizitzen balorazioa ere egiten dute, mugitzeko eskubidea nori dagokion erabakiz, hau da, nork izango duen toki batean edo bestean ikasi edo lan egiteko eskubidea, eta nork ez.

Informaziorako eskubidea ukatzen du sistema horrek, zeren eta zenbat eta gehiago mugitzen garen, hobeto ulertzen baitugu zer gertatzen den toki batean edo bestean, eta hori ere kendu egiten digute.

Ohartu behar dugu gizakiari mugitzeko eskubidea aitortzen diogun une beretik mugak sobran daudela. Baina muga horiek badute zentzurik; izan ere, zehazten dute baliabideak norenak diren eta norentzat diren. Baliabideen mugikortasuna bermatzeko prestatuta daude, eta pertsonena oztopatzeko.

Muga fisikoak aipatu dituzue, baina sozialak ere hortxe daude, eta, agian, azken horiek adreiluz eta txarrantxaz eraikitakoek baino pisu handiagoa dute, ezta?

I. ARRIARAN: Kios uhartean bertan zaila da egoera, herritarrak eskatzen ari direlako handik bidal ditzatela [migratzaileak]. Hara iritsi direnek eta apartamentuetan bizi direnek ez dute osasun arretarik jasotzen, eta ez bestelakorik ere. Atenas, Tesalonika eta Patrasera desplazatuak izan diren pertsonak erabat baztertuta daude, edozein unetan kanporatuko dituztelako, eta ez diete eskaintzen gizarteratzeko inolako aukerarik, ez bakarrik Grezian, ezta Europan ere.

H. MALENO: Europako lurraldeen barruan bada muga sorta bat. Azala bera muga ankerra da batzuetan, sarekada arrazistetan, esaterako. Sarekada horiek muga islatzen dute: kaletik zoazen aldiro paperak eskatzeko geldiarazten zaituztenean, muga bat eraikitzen ari dira zure gorputzean.

Egoera horretan, aukera bakarra da arrazakeriari aurre egitea, eta gaur egun ez dago halakorik. Adibidez, ez dago nekazaritza eremuetan ia esklabo gisa lanean ari direnak babestuko dituen legerik, ez dago giza trafikoaren aurkako neurri eraginkorrik. Atzerritarrentzako atxikitze guneak ere barne mugen sistema horren parte dira. Azken finean, hemen abantailez hitz egin beharko genuke giza eskubideez baino gehiago, komunitate jakin batzuek besteen aldean dituzten abantailez.

M. JUNIOR: Europar batentzat mugak elkartze puntuak izan daitezke, pasaportea eskuetan, herrialde bat bestearekin elkartzeko bideak direlako; aldiz, hegoaldeko herrialdeetako herritarrentzat, hesiak dira. Hala, horiek muga igarotzen saiatzen direnean, besteek, pasaportea duten horiek, eraso bat balitz gisan ikusten dute atetik igarotzeko ahalegin hori. Beraz, garrantzitsua da mugen kudeaketan jartzea arreta.

Ez dugu ahaztu behar egun mugak oso militarizatuta daudela: Melillako hegoaldeko mugari begiratu besterik ez dugu. Militarizazio hori gure auzokoen aurkako gerra deklarazio bat da. Baina europar bati mugei buruz galdetzen badiogu, bere iruditerian ez da sartzen hegoaldeko muga horren irudirik, aireportuetakoak baizik.

Baina, muga fisikoez gain, hor daude muga likidoak ere, administratiboak, gizartearenak. Horiek dira migratu duen pertsona horri beste herrialde batean aske sentitzea eragozten diotenak. Horietako bat da, adibidez, erregistroan izena emateko dituzten oztopoak, eta erregistro horretan agertzen ez bazara, ez zara inor. Hor daude Helenak aipatutako atxikitze zentroak ere, pertsona horiei beti hesi baten atzean daudela sentiarazten dietenak. Azkenik, iruditeriak eraikitako mugak daude, zeintzuek sinetsarazten dieten iritsi berriei ezin direla beste horiek bezain onak izan, ezin dituztela eskubide berak eduki.

Gobernuz kanpoko erakundeei eta migratzaileei laguntzen dieten elkarteei leporatzen zaie jendea Europara erakartzea, haiek beren herrialdetik irtetearen erantzule izatea.

I.ARRIARAN: Bueno, guri askotan leporatu digute hori. Bai Grezian, bai kanpalekuetan. Beti esan izan digute ahalik eta baldintza txarrenetan edukitzeko bertan daudenak, jende gehiago etor ez dadin. Bere garaian, itsasontziarekin Greziara joaten ere saiatu ginen, eta oso gaizki hartu gintuzten. Helburua zen giza laguntza eramatea Lesbosen eta Kiosen ditugun kanpalekuetara, eta gero han geratzean osasun arreta eskaintzea, baina hori ere ukatu egin ziguten. Orduan esan ziguten migratzaileak erakartzen ari ginela, eta, beraz, ezin ginela han egon, eta horrexegatik ez digute uzten Mediterraneoan erreskateak egiten.

Salaketa zentzugabea da. Jendea irten egiten da beharra duelako, ez gu han gaudelako edo ez gaudelako.

H. MALENO: Erabat ados nago Izaskunekin. Biktimak testuingurutik ezabatzeko ahalegin bat da salaketa hori. Europako estatuek itsasoan daudenen bizitza babesteko betebeharra dute; horretarako sinatu zituzten hitzarmenak. Baina gizarte erakundeek beren gain hartu behar dute lan hori. Europak erantzuten du eskubideak defendatzen dituzten erakunde eta eragileen aurka eginez. 250 pertsona auzipetu dituzte elkartasun delituagatik. Mafiekin elkarlanean aritzea egozten diete, eta jazarri egiten zaizkie, Polizia atzetik joaten zaie, haien irudia zikintzen dute, eta gorrotoa zabaltzen. [NBE Nazio Batuen Erakundeko] giza eskubideetarako kontalari izandako batek, Michel Forstek, ohartarazi zuen pertsona migratzaileek jazarpena jasaten dutela Europan, eta egoerak okerrera egin zuela.

Eztabaida honen erdigunean jarri behar dugu bizitza defendatzen ari direla pertsona migratzaileak ere, eta defentsa hori egiteagatik kriminalizatuak izaten ari diren lehenak direla. 2019an, adibidez, tiroz hil zuten ekintzaile bat Italia hegoaldean, nekazaritzan esplotatzen ari ziren pertsonen eskubideak defendatzeagatik.

Europan, bere burua atzerriko giza eskubideen aldarri bilakatu duen horretan, ez dago baliabiderik bere mugen barruan giza eskubideak defendatzeagatik jazarritako horiek babesteko. Gogoratu besterik ez dago duela gutxi Daniel Ortizek, arrazakeriaren aurkako ekintzaileak, irten egin behar izan zuela Espainiatik, bere eta bere semearen aurkako mehatxuengatik.

M. JUNIOR: Argudiorik gabeko diskurtso bat da hori, helburu bakarra duena zentzua ematea migrazioen eta elkartasunaren kriminalizazioari. Horrek guztiak justifikatzen ditu heriotza politikak. Erakartze efektuaz ari bagara, eta ekintzaileei leporatzen badiegu pertsona migratzaileak erakartzea, orobat uler genezake Europako enpresa handien erakartze efektua egiten dutela Afrikako hainbat estatuk. Horrek bai baitu oinarri bat, oraintxe Afrika delako ustiatu beharreko herrialdea, baliabideak dituena. Aldiz, pertsonez ari garenean, ez dugu ahaztu behar gehien-gehienak ateratzera behartu dituztelako joan direla euren herrialdeetatik. Ezin da erakartze efektuaz hitz egin jendeak ihes egiten badu.

Erakartze efektua politikoki baliatzen dute gorroto diskurtsoa zuritzeko, eta pertsona migratzaileekiko elkartasunik ez agertzeari aitzakia bat bilatzeko. Elkartasunaren aurka egiten dutenean, esaten ari zaizkigu pertsona horien bizitzak ez duela balio.

Gorrotoaren iruditeria zabaldua dago oso, eta ez da muturretara mugatzen, ala?

I. ARRIARAN: Komunikabideek eta batez ere sare sozialek asko sustatzen dute jarrera hori. Guk egin ditugun azken bi misioekin lotuta jaso ditugun mezuak izutzeko modukoak izan dira: «hobe itotzen badira», «ea zuen ontzia hondoratzen den», «eraman zuen etxeetara». Baina harrigarriena izan da kaleko jendearengandik ere antzeko erantzunak jaso ditugula. Mezu horiek dira, kalekoak, benetan kezkatzen nautenak, eta uste dut hori, giza eskubideak, eta batez ere errespetua, GKEok landu beharreko zerbait dela.

H. MALENO: Ez zen eskuin muturra izan mugak esternalizatu eta militarizatzeko politikak asmatu zituena. Espainiak du politika horiek asmatu izanaren ohore eza; [Jose Antonio Perez] Rubalcabaren garaian izan zen, Alderdi Sozialista agintean zela. Ondoren, politika horiek Europara esportatu dituzte.

Ez dago alderdien arteko alderik mugen kontrolari eta kudeaketari dagokionez. Hala ikusi dugu Ceutan, giza eskubideen krisi handi horretan. Denek egiten dituzte politika berberak, eta arrazoia da nekropolitikak kudeatzen dituela mugimenduaren politikak eta Europakoak, hasi Frontexetik eta kontinentetik eraikitzen ari diren egitura guztietara.

M. JUNIOR: Ezker eta eskuin guztiak berdinak ez diren arren, haietako edozein agintean egon den aldiro ez dute ezer egin egoera aldatzeko. Uste dut, gainera, eskuin muturrak, eskuinak eta ezkerrak elkar elikatzen dutela diskurtsoan eta ekintzetan. Adibidez, PPren [Alderdi Popularra] gobernuak [Espainian] 2012an pertsona migratzaileei osasun arreta ukatzen zien lege dekretua onartu zuen, eta sozialistek, agintera heldu zirenean, bere horretan utzi zuten.

Gauza bera gertatzen da pertsona migratzaileekin. Hauteskunde kanpainetan ezkerreko alderdiek uko egiten diote migrazioez hitz egiteari, ez dute gaia euren agendetan nahi, botoak gal ditzaketelako. Berdin egiten dute euren zerrendetan beste komunitate bateko kideak onartzen dituztenean; soilik nahi dute komunitate horiek isilik gera daitezen. Hori da ezkerraren arazoa, asko hitz egiten duela, baina gero ez duela ezer egiten.

Aldiz, eskuin muturraren eta PPren kasuan, hitzaldiez gain, urratsak egiten dituzte. Esaterako, pertsona migratzaileak erregularizatzen dituztenean, ez dute hala egiten uste dutelako besteen eskubide berak dituztela, baizik helburu ekonomikoak dituztelako, lan egin dezaten eta kotizatu dezaten.

Egoerak okerrera egin du 2015etik hona; mugak erabat itxita daude, erreskateak debekatuta, eta milaka pertsona itotzen dira urtero Mediterraneoan. Zer ari da gaizki egiten gizartea?

H. MALENO: Europako gizarte pribilegiodunarentzat ez da arazo bat migrazioena, eskulan merkea bermatzen diolako. El Ejido [Espainia], nire lurraldea, horren adibide argia da. Arrazakeria handia dagoen eremu bat da, non esplotatuta dauden pertsonak gizartetik baztertuta dauzkaten, eurentzako prestatutako ghetto-etan. Han, egiten duen lanari lotuta dago gizakia. Marrak ondo ezagutuko duen migrazioen ikuspegi ekonomikoa oso errotua dute. Maiz, gainera, erakunde sozialek ere defendatzen dute ikuspegi hori.

Alde horretatik, uste dut oso garrantzitsua dela gizarte pribilegiodun horretako kide ez diren kolektibo jakin batzuk egiten ari diren borroka. Horren adibide dira Bartzelonako kaleko saltzaileak, arrazakeriaren aurkako mugimenduak, etxeko langileak eta Ravaleko [Bartzelona] Puta Libertarioak. Uste dut hortik datorrela erresistentzia eta aldaketa, eta gure lana dela lagun egitea halako komunitateek zuzenduriko borroketan.

M. JUNIOR: Uste dut Espainiako gizartea oso pasiboa dela. Ez ditu eskatzen pertsonak erdigunean jarriko dituzten politikak. Adibidez, azken inkestek erakusten dute galdetutakoen ia erdiak migrazioen alde daudela, betiere modu kontrolatuan egiten badira. Eta nola kontrolatu migrazioak? Mugen bitartez. Hori defendatzen ari bagara, onartzen ari gara egun indarrean dauden politikekin jarraitzea, eta aitortzen ez zaigula axola hainbat migratzaile itsasoan hiltzea, gaizkileak direla uste dugulako.

Bestalde, gobernuaren menpeko erakundeak daude, zeintzuek agintarien bide orriak bete behar dituzten, eta horietan zehazten diete non eta nola esku hartu behar duten. Giza laguntzarako erakunde horien lana da harrera egitea, gizartea sentsibilizatzea eta laguntzea, baina ezin dituzte gidalerro horiek zalantzan jarri lanean jarraitu nahi badute.

Azkenik, pertsona migratzaileek eurek osatutako kolektiboak daude, eta gaur migrazioei buruzko eztabaida mahai gainean badago, kolektibo horiei esker dago. Hori da, adibidez, Ongi Etorri mugimenduaren kasua. Finean, erakundeak gizartea bera bezalakoak dira, ez daude egon behar luketen tokian, eta kolektiboek betetzen dute haien hutsunea.

Zer orbain uzten ditu bidaiak beren herrialdetik ihes egitera behartuak izan diren pertsonengan?

I. ARRIARAN: Istorio beldurgarriak entzun ditugu jendearen ahotik, azalduz zergatik egin behar izan duten ihes, baita Libian igarotako une gogorrei buruz ere, eta Europara heldu eta gizarteratu badira ere, arazo pertsonalak direla medio, beren herrialdera itzuli behar izan dutenenak. Azken horietako askok, paperak berritu ez dizkietelako edo beste arrazoiren bat tarteko, hasieratik hasi behar izan dute bidea. Horiek entzundakoan, batzuetan pentsatzen dut ezinezkoa behar duela hori guztia gainditu edo ahazteak.

H. MALENO: Badaude min eta erresistentzia kolektibo bat, badagoelako mugitzen ari diren pertsonen aurkako jazarpen eta kriminalizazio kolektibo bat.

Gogoan dut Elkartasunaren Aldeko Aliantzarekin egin nuen ikerketa bat, Marokon zeuden emakume migratzaileei buruz; ehun emakumerekin baino gehiagorekin hitz egin genuen, baita eztabaidak antolatu ere. Aspaldidanik ezagutzen nituen emakumeak ziren, eta haiek argi esaten zuten bideak aldatu egin zituela, ez zirela hasierako berak. Baina gaineratzen zuten indartsuago sentitzen zirela. Jakinduria politiko bat ere sortzen da indarkeriazko bizipen horietatik.

M. JUNIOR: Lehen ere esan dut maiz prozesua jakintzaren ukazioarekin batera doala, pertsona migratzaileei ukatu egiten zaielako diskurtso politiko hori, ezjakinak balira bezala. Badirudi paperik gabe sartzen zarenetik bertatik ez duzula esateko ezer, hitza ukatu ahal dizutela. Ukazio horrek guztiak berekin ekartzen du pertsona horrek etengabeko erresistentzia batean egon behar izatea, gizarteak begiratzeko duen moduak eta jaso duzun tratuak zuzenean eragiten duelako zure izaeran, eta hor ere zerikusia du generoak, hau guztia ez baita berdin emakume beltzen edo gizon beltzen kasuan.

Europara iritsita, buruan pilatutako bizipen horiek nolabaiteko arreta behar dute, askotan pertsona horiek oso barne indar gutxirekin heltzen direlako, eta, arazo horiek konpondu ezean, erru sentimendu hori, hutsune hori, betikotu egiten da.

Ez dugu ahaztu behar, hala ere, prozesu bakoitza bakarra dela. Iristen garen pertsona guztiok antzeko testuinguruan heltzen gara, baina ez baldintza berberetan. Horregatik, guztiak zaku berean sartzen gaituztenean, askok sentitzen dute ez dietela benetako arreta eskaintzen.

Amaitzeko, nabarmendu nahiko nuke egiturazko arazoei egiturazko politikekin erantzun behar zaiela, askotan saiatzen garelako horiei gizarte moduan erantzuten, ohartu gabe ez dugula horretarako eskumenik.