euskalkultura.eus

Donostia-San Sebastián. 'Eneko', 'Eneko Mitxelena', 'Eneko Zilueta', 'Elorregi' eta 'Txeru Arriola' goiztizenez ere ezaguna, Justo Garate euskaltzale eta idazle gipuzkoarra Bergaran jaio zen 1900 urtean. Medikuntza Madrilen eta La Platan (Argentina) ikasi eta Freiburg, Paris, Berlin eta Heidelbergen espezializatu zen. Bilboko Medikuntza Fakultatearen sortzaileetakoa izan zen 1936ean.

Eusko Abertzale Ekintzako kidea zen eta 1936ko gerra zela-eta erbestera joan behar izan zuen. 1937ko abenduan Garate familia osoa, tartean Justo eta bere emazte Itziar Arostegi, Buenos Aireseko portura heldu zen, 'Alcyone' izeneko itsasontzian. Hutsetik hasi eta hasieran Tandilen lekukotu ziren. 1954 urtean Mendozako unibertsitateak irakasle lana eskaini zion, eta Andeetako mendikatearen oinean dagoen hiria hartu zuten bizileku. Unibertsitate horretako dekanorde eta kontseilaria ere izan zen.

Diasporako kulturgintza

Argentina eta Ameriketako hainbat herrialdetan erbesteratutako beste euskaltzaleekin harremanetan jarri zen Garate: Andres Irujo, Bingen Amezaga, Jokin Zaitegi, Andima Ibiñagabeitia.... Artikulu eta lan ugari kaleratu zituen Revista Internacional de Estudios Vascos, Eusko Jakintza, Munibe, Gernika eta Príncipe de Viana aldizkarietan, eta Boletín Americano de Estudios Vascos eta Euskalerriaren Adiskideak elkarteko argitalpenetan ere.

Bere lan aipagarrienak Guillermo de Humboldt. Estudio de sus trabajos sobre Vasconia (1933), Ensayos euskarianos (1935), La época de Pablo de Astarloa y Juan Antonio Moguel (1936), El viaje español de Guillermo de Humboldt (1799-1800) (1946), Viajeros extranjeros en Vasconia (1942), Cultura biológica y arte de traducir (1943) eta El carlismo de los vascos (1980) izan ziren.

Euskal Kulturaren alde egindako lanarengatik euskaltzain urgazle izandatu zuten 1979an eta EHUko honoris causa doktore 1982an. Eusko Ikasketen Amerikako Institutuko eta Euskalerriaren Adiskideen Elkarteko kide izan zen.

Lotura interesgarriak

Justo Garateren biografia
Bidegileak bilduman, Jerardo Elortzak idatzia

Justo Garate Hamaikabiden
www.hamaikabide.org

Bibliografia eta linkak
Literaturaren Zubitegian