euskalkultura.eus

Gernika-Lumo, Bizkaia. "Gernika(k) / Guernica(s) Trauma historikoaren birsemantizazioak" Nazioarteko Kongresua izenpean, elkarretaratzea egingo da Gernikan ekainaren 13 eta 14an, barne dituela osoko ponentziak Elai-Alai aretoan; solasaldiak Euskal Herria Museoan; erakusketak (Xabier Erkiziaren 'Aire errea' Gernikako Bakearen Museoan, MHLIko Hezkuntza Azpitaldea Elai Alai Aretoan, eta Konfresurako kartelgintza Euskal Herria Musoean; itxiera Gernikako Batzar Etxean egingo da.

Kongresuko programa:

Gernika(k) / Guernica(s) Nazioarteko Biltzarra Programa; Tourra eta Erakusketak
Zuzendariak: Ana Gandara Sorarrain, Mari Jose Olaziregi Alustiza, Miguel Rivas Venegas

Ponentzien eta komunikazioen programa

ELAI-ALAI ARETOAn

- 8:45 Akreditazioen entrega

- 9:15 Biltzarraren irekiera-ekitaldia Aurkezle: Mari Jose Olaziregi (UPV/EHU-MHLI). Parte hartzaileak: José Antonio Rodríguez Ranz (EJ), Begoña de Ibarra (BFA), Itziar Alkorta (UIK)

- 9:35-11:00 Hizlari gonbidatuak. Aurkezle: Pio Pérez (UPV/EHU-MHLI)
Mari Jose Olaziregi Alustiza (UPV/EHU): «Gernika emakume ahotsez»
Stefanie Schüler-Springorum (Technische Universität Berlin): «Gernika como símbolo. Actualizaciones Alemanas»

- 11:00-11:25 Atsedena

- 11:30-12:30 Gernika: hurbilpen bat erakundeetatik. Aurkezle: Izaro Arroita (UPV/EHU-MHLI)
José Miguel Gastón Aguas
(Nafarroako Memoriaren Institutuko zuzendaria)
Aintzane Ezenarro Egurbide
(Gogora- Memoriaren, Bizikidetzaren eta Giza Eskubideen Institutua)
Maria Oianguren Idigoras
(Gernika Gogoratuz Bakearen Aldeko Ikerketa Zentroko zuzendaria)

- Bazkaltzeko atsedena

- 14:30-15:30 Komunikazioak

EUSKAL HERRIA MUSEOA

— EH Museoa: lehen solairua
Gure Gernika(k), Gernika unibertsala (euskara). Moderatzaile: Beñat Sarasola (UPV/EHU-MHLI)
Mikel Ayerbe (UPV/EHU): «Gure etxeko (beste) Gernika»
Ainhoa Urzelai Vicente (MU): «Gure Gernikak. Zer dio Haur eta Gazte Literaturak iraganeko gertakari traumatikoez? Hezkuntza eremuan baliatzeko corpus literario baten aurkezpena»
Nerea Eizagirre (UPV/EHU): «Gernika (norabide anitzeko) oroimen gunea Sarrionandiaren testuetan»

— EH Museoa: bigarren solairua
Gernika: urbanismoa eta erresistentzia (gaztelania). Moderatzaile: Mikel Onandia (UPV/EHU-MHLI)
Francisco Javier Muñoz Fernández (UPV/EHU): «Gernika 1937: laboratorio de reconstrucción»
Ander López Díez (UPV/EHU): «“Guernica Gernikara” como herramienta de transformación urbana: una interpretación del “Plan político y cultural para Gernika y su entorno” [1979-1981]»
Ivan Zumalde (Casa Gernika Brasil): «Ecos de Gernika como resistencia en la recuperación democrática brasileña: una respuesta a los movimientos neofascistas de ayer y de hoy»

— EH Museoa: hirugarren solairua
Ikerketak iberiar esparrutik (MHLIren kolaboratzaileak) (gaztelania). Moderatzaile: Pio Pérez (UPV/EHU-MHLI)
Dolores Vilavedra Fernández (Universidade de Santiago de Compostela): «Gernika(s) en la literatura gallega: de lo histórico a lo alegórico, de lo local a lo universal»
Iker González Allende (University of Nebraska-Lincoln): «Gernika en las memorias de guerra de escritoras nacionalistas vascas: Pilar de Zubiaurre y Polixene Trabudua»
Raquel Macciuci (UNLP): «Guernicas del lado de allá: itinerancias y resignificaciones del cuadro de Picasso en Argentina»

— EH Museoa: zalditegia
Gernika: bertsolaritza, oihartzunak (euskara). Moderatzaile: Nagore Fernández (UPV/EHU-MHLI)
Miren Ibarluzea (UPV/EHU): «Gernikaren oihartzunak bat-bateko bertsolaritzan»
Asier Barandiaran (UPV/EHU): «Bertsolaritza Gernikan: Bonbardaketaren memoria inprobisatua eta idatzia»

- 15:30-17:00 Komunikazioak

EUSKAL HERRIA MUSEOA

— EH Museoa: lehen solairua
Gernika, dispositibo artistiko (euskara, gaztelania). Moderatzaile: Beñat Sarasola (UPV/EHU-MHLI)
Maite Garbayo (UPV/EHU): «Madre con niño muerto»
Ismael Manterola / Mikel Onandia / Andere Larrinaga (UPV/EHU): «Xabier Sáenz de Gorbearen Gernikak. Arte historialari baten urratsen ondorengotza»
Aritz Galarraga (UCM): «Alain Resnaisen Guernica (1950), edo nola birsignifikatu Picassoren artelan ezaguna Bigarren Mundu Gerra bukatu ostean»

— EH Museoa: bigarren solairua
Esangura politikoa (euskara, gaztelania). Moderatzaile: Ane Arrastoa (UPV/EHU-MHLI)
Gorka Mercero (University of Liverpool): «Gernika, Gaza: zer egin kosmopolitanismoaren eta nazioaren ideiekin»
Aitana Albisua Ortiz (UPV/EHU): «Re-imaginando pasados queer: “Ikatza bezain beltz” ('Como el carbón') y “Bizi hori galtzeko beldurrez” ('Con miedo de perder esa vida') (1997), de Xabier Montoia»
Andrés de Jesús Segura (UPV/EHU): «A propósito de la paloma del Guernica. Francisca Aguirre: una biografía poética de la memoria colectiva»

— EH Museoa: hirugarren solairua
Gernika, Lieux de mémoire (euskara, gaztelania). Moderatzaile: Miren Ibarluzea (UPV/EHU-MHLI)
Shelley Godsland (Universiteit van Amsterdam): «Guernica de Dave Boling»
Frank Schulze (M.L.Universität Halle-Wittenberg): «La escucha como estrategia narrativa para hacer memoria en la novela Die Kinder von Gernika»
Garbiñe Iztueta (UPV/EHU): «Oroimenaren etorkizuna XXI. mendean: Gernika eta medialitatea alemanez idatzitako narratiban»

— EH Museoa: zalditegia
Memoria, tradizioa eta exilioa (euskara, ingelera). Moderatzaile: Ainhoa Urzelai (UPV/EHU-MHLI, MU)
Pio Pérez / Laura Volpi (UPV/EHU): «Gernikako arbola memoria gune gisa»
Ziortza Gandarias (Boise State University): «Euzko-Gogoa: Erbestean haritza»
David Bernabé Romero (UPV/EHU): «Companions from Far-Off Lands: The Mythical Connection of the White Tree of Gondor and the Tree of Gernika»

17:30-18:45 GERNIKAKO BAKEAREN MUSEOA

Aire errea erakusketara bisita aurkezlea: Ismael Manterola (UPV/EHU-MHLI), komisarioa

ELAI-ALAI ARETOA

9:15-11:30 Hizlari gonbidatuak. Aurkezle: Ismael Manterola (UPV/EHU-MHLI)
Rocío Robles Tardío (Universidad Complutense de Madrid): «El traslado de Guernica al Museo Reina Sofía en imágenes: análisis desde la iconografía política»
Jorge Luís Marzo (BAU, Centre Universitari de Disseny): «“El cuadro ya se puede exponer sin temor a riesgos desagradables”. Patrimonio y domesticación»
Xabier Irujo Amezaga (University of Nevada): «Gernika, ocho décadas de desmemoria»

11:30-12:00 Atsedena

12:00-13:30 Komunikazioak

ELAI-ALAI ARETOA

Gernika(k), hezkuntzan (euskara, gaztelania). Moderatzaile: Garbiñe Iztueta (UPV/EHU)
Ane Arrastoa / Nagore Fernández (EHU/UPV): «Gernika(k) testuliburuetan: artelanaren erabilerak eta esangurak hezkuntzan»
Amal Conesa (Universidad de Murcia): «Guernica, del cuadro al aula, del aula al escenario: posibilidades didácticas de la representación de “Guernica” de López Mozo en el aula de secundaria» (Universidad de Murcia)
Nerea Permach / Amaia Serrano-Mariezkurrena / Ursula Luna (UPV/EHU): «Formación del profesorado en memoria histórica a través de álbumes ilustrados. El estudio de caso de Gerrak ez du izenik»
Manuel Ibáñez / César Layana / Josemi Gastón (Dir. Gen. de Memoria y Convivencia, Gobierno de Navarra): «Red Escuelas con Memoria como paradigma educativo»

EUSKAL HERRIA MUSEOA

— EH Museoa: lehen solairua
Resemantizaciones (gaztelania). Moderatzaile: Miguel Rivas (UPV/EHU-MHLI)
Daniel Verdú Schumann (UC3M): «De la retórica del consenso a la desactivación política: la resemantización del Guernica en el contexto transicional»
Nicola Ashmore (Brighton University): «El Guernica de Picasso y sus recreaciones»
Itziar Larrinaga Cuadra (Musikene): «Gernika jausi da, baino galdu ez! [¡Ha caído Gernika, pero no la hemos perdido!]: imaginario de la ópera Gernika de Francisco Escudero»
Beatriz Martínez López (CSIC): «La resignificación del Guernica a través de la interacción entre texto e imagen en el contexto editorial franquista»

— Museoa: hirugarren solairua
Sinbologia, iraupena eta memoria (euskara, gaztelera). Moderatzaile: Amaia Elizalde (UPV/EHU-MHLI)
Alberto Irigoyen Artetxe (Universidad del Este, La Plata): «Gernika en el Río de la Plata. Origen y vigencia de un símbolo»
Katarzyna Mirgos (Gdansk University): «La nueva Gernika: Ucrania»
Tania González (UdG): «Gerra Zibileko ondarearen materialtasunak eta oroitzapenak: Burdinezko Hesiaren bandalismoa (Euskal Herria)»

Bazkaltzeko atsedena

15:30-16:00 Erakusketaren bisita komentatua “Artearen memoria eskolan”
Aurkezleak: Amaia Elizalde / Izaro Arroita (MHLI ikerketa-taldeko didaktika ataleko kideak)

16:30-18:30 GERNIKAKO BATZAR ETXEA
Bisita gidatua Batzarretxean
Hitzaldia: Maitane Ostolaza (Université de Perpignan): «Gernikako arbola: euskaldunen oroimen lekua»
Biltzarraren itxiera: Mari Jose Olaziregi

TOUR AUKERA MATRIKULADUNENTZAKO  (Gernikako Bakearen Museoak antolatuta)
Taldeak plaza-mugen eta komunikatzaileen ordutegien arabera osatuko dira

EKAINAK 13
12:45- 13:45 MEMORY TOUR (EUSKARA) 25 plaza gehienez
16:30- 17:30 MEMORY TOUR 2 (INGLÉS) 25 plaza gehienez

EKAINAK 14
12:45- 13:45 MEMORY TOUR 3 (CASTELLANO) 25 plaza gehienez

ERAKUSKETAK

Aire Errea: Xabi Erkiziaren erakusketa
Maiatzaren 15etik abenduaren 29ra arte
Gernikako Bakearen Museoa
Gernikako Bakearen Museoa eta MHLI (Memoria Historikoa Literatura Iberiarretan) ikerketa taldearen artean antolatutako erakusketa, Xabier Erkizia (Lesaka, 1975) artistaren Aire errea isoinu instalazioa aurkezten duena.

Gerraren zarata kontzeptuaren gaineko hausnarketa da, mendebaldeko gizartean gerrari buruz daukagun iruditeria zabal eta konplexuaren harira, irudiez gain, soinuaren bitartez ere eraiki den heinean. Guda baten soinuen gaineko hurbilketa gutxi egin dira, nahiz eta jakin gerrak zentzu guztiak blaitzen dituela eta bereziki entzumenetik datorrena. Nolako hotsa du gerra batek? Hori da artistak bere buruari egin dion galdera. Gernikako bonbardaketatik bizirik irten zuen lekuko batek emandako deskribapenean oinarrituta, Erkiziak aire errea nozioa bere egin du, bonbardaketaren ondoren etorri zen suteari erreferentzia eginez. 

Artearen memoria hezkuntzan erakusket
Ekainaren 3tik 21era arte.
Gernika-Lumoko Kultur Etxeko Elai Alai Aretoan
MHLI ikerketa taldeko hezkuntza azpitaldeak garatu duen Memoriaren Artea eta Artearen Memoria hezkuntzan proiektua dago erakusketaren oinarrian.

Proiektuaren helburu nagusia proposamen didaktiko landu eta eraginkor bat sortzea izan da, literatura eta beste arteak oinarri zein bidetzat hartuta, Euskal Herrian XX. mendean zehar eragin sakona izan duten gatazkak haur eta gazteengana hurbiltzeko, eta horien inguruan kritikoki eta sormenez hausnartzeko. Proposamen interartistiko eta diziplinartekoak hiru urratseko metodologia parte-hartzailea du oinarri (1. Beroketa fasea; 2. Gatazkarekiko hurbilpena; 3. Esperientzia interartistikoa), eta bide horretan, Haur eta Gazte Literatura ere baliatzen da, besteak beste.

Gernika(k)/Guernica(s) Nazioarteko Kongresurako Kartelak

Maiatzaren lehen hamabostaldetik ekainaren erdira arte.

Gernika-Lumoko Euskal Herria Museoa.

Gernika(k)/Guernica(s). Trauma historikoaren birsemantizazioak kongresuko kartel iragarlea hautatzeko, Sorkuntza eta Diseinu Graduko “Diseinu Grafikoa” irakasgaiko 3 taldek parte hartu zuten kartel sorkuntzaren ariketa gauzatzen.Aurkeztu ziren kartel kopurua eta lanen kalitatea ikusita, Kongresuko egunetan lanok erakusketa batean ikusgai jartzea erabaki zen. Tartean, Kongresuko kartel iragarlearen egilea izan den Amets Leriaren kartela egongo da ikusgai. 

Kongresuko webgune ofiziala
EUS.: https://mhli.net/gernika
CAST: https://mhli.net/es/gernika
ENG: https://mhli.net/en/gernika