San Frantzisko, AEB. Gaur duela 80 urte, 1944ko ekainaren 6an, AEB, Erresuma Batuko eta Kanadako armadek Normandiako Lehorreratzea bezala ezagutuko zen ekitaldia hasi zuten, indar nazien kontrako erasoaldian eta BMGri amaiera ipiniko zion operazio militar erraldoiari ekinez. Azken urteotan baizik ez dugu jakin, Sancho de Beurko Elkarteko ikertzaileek eginiko lanari esker, egun hartan berrogeita hamarretik gora euskal jatorriko soldaduk ere hartu zutela parte.
Hauek gomutatzeko, eta BMGn aritu ziren euskal jatorriko militar estatubatuar guztiak ohoratzeko, Sancho de Beurkok eta NABO Ipar Amerikako Euskal Elkarteen Federazioak kanpaina bat daukate martxan, ikerlan horiek bukatu, eta BMGko euskal beterano guztien izenak bilduta euskal komunitateko seme-alaba guztien partaidetza eta ekarpen hori azaleratu eta gorazarre egingo dion monumentu oroitarri bat eraikitzea helburu.
Data berezi hau gogoan, hona datozen lerroetan totalitarismoaren aurkako borroka hura, EuskalKultura.eus-en bertan eta Buber.net bezalako webgune kolegetan argitara emandako artikulu batzuen estekak bilduta, Fighting Basques proiektupean euskaldun haietako batzuen biografia eta istorioak. Hauek hautatu ditugu:
- Felix and Julian Oleaga, two Basque brothers at the front in Europe, from D-Day to Bastogne
- Félix y Julián Oleaga, dos hermanos vascos en el Frente de Europa. Del Día D a Bastoña
- Primer aniversario Resolución de Texas y el futuro Memorial Nacional Vasco de la SGM
- The first Anniversary of the Texas Resolution and The Future National Basque WW2 Veterans Memorial
- Oroitarri Nazional bat eraikiko AEBn BMGko euskal beteranoen izenak bildu eta ohoratzeko
- The National Basque WWII Veterans Memorial
- Pedro Oiarzabal presenta en San Francisco el 'Memorial Nacional a los Veteranos Vascos en la 2GM
- Alfonso Garde Marcilla. Memorias de un prisionero de guerra en la SGM
- Alfonso Garde Marcilla, memoirs of a prisoner of war in WW2
- Alberto Arregui: de Chile a Normandía, a través de París hacia el corazón del Tercer Reich
- Alberto Arregui: Fron Chile To Normandy throught Paris to the Heart of the Third Reich
- Mujeres vascas en el Cuerpo de Enfermeras Cadetes de Estados Unidos, 1943-1948
- Basque Women in the US Cadet Nurse Corps, 1943-1948
- Joseph Etcheverry eta Helena Santana, mende bateko euskal legatua amerikar lurretan
- Joseph Etcheverry y Helene Santana, un legado vasco centenario en suelo americano
- Joseph Etcheverry and Helene Santana, a Century of Basque Legacy on American Soil
- Pete T. Cenarrusa, errotik euskalduna
- Pete T. Cenarrusa, amor por lo vasco
- Pete T, Cenarrusa, Love for All Things Basque
- Los otros vascos de la Batalla de Guadalcanal (1942): La Historia frente al mito
- The other Basques of the Battle of Guadalcanal (1942): History versus Mith
- BMGn Japonian erori ziren euskal gazteen oroimena aldarrikatuko dute Okinawan
- Reivindican en Okinawa la memoria de jóvenes vascos caídos en Japón en la SGM
- Dos desertores alemanes entre gudaris
- Two German Deserters Among the Gudaris
- Cecilia Corcuera Berasategui: 2MGn AEBko Armadan izena eman zuen lehen euskal emakumea
- Cecilia Corcuera Berasategui: primera mujer vasca alistada en EEUU durante la 2GM
- Texasek BMGko euskal bateranoen omenaldiko bideo eta argazki kronika
- Fotos y videos del Homenaje de Texas a los veteranos vascos de la SGM
- El marine navarro Federico Clavería, primer corresponsal en la SGM
- Navarrese Marine Federico Claveria, First Correspondent in WWII
- A Man on the Move Stydying Movement of Basques: An Interview with Pedro Oiarzabal