euskalkultura.eus

Bego Miñaur/Donostia. Edorta Jimenez eta Rafa Rueda Kuban izango dira datorren astean, Haragizkoa ikuskizuna aurkeztuz. Jimenez, Rueda, Jaime Nieto eta Joseba Barrenetxea argazkilaria daude hitza, musika eta irudia uztartzen dituen Omar Nabarroren "Haragizko amoreak" (Susa) poema liburuan oinarritutako proiektu honen atzean, eta Euskal Herriko hainbat plazatan emanaldiak egin ostean ikuskizunaren muina CD batean bildu eta berau aurkezten hasiko dira. "Rafak lau kantu idatzi ditu Omar Nabarroren poesiatan oinarrituta [Omar Nabarro izenarekin plazaratzen ditu poemak Jimenezek]", azaltzen du poetak. "CDan ikuskizuneko kantuak oso ondo jantzita, oso ondo produzituta gelditu dira".

Lana labetik atera berria eta bero-bero aurkeztuko dute, non eta Kuban. Hilaren 10ean Habanako Peña El Caiman Barbudo-n egingo dute Ruedak eta Jimenezek emanaldia. "Peñak musika eta poesia zuzenean irakurtzeko lekuak dira Kuban eta El Caiman Barbudo Kubako kultur aldizkari garrantzitsuenetakoa da. Bere peña Habana Zaharreko San Miguel kalean dago. Norbaitek etorri nahiko balu diot", argitzen du mundakar idazleak. "Kuban euskaldun asko ibiltzen da eta".

Bigarren emanaldia ostegunean, azaroaren 11an, Casa de la Musica delakoan izango da. "Trova-ren gune ezaguna da eta bertan Ray Fernandez trovalariak ostegunero beste artista batzuk gonbidatzen ditu. Rafak kontzertua emango du berarekin", azaltzen du Jimenezek.

Hemingway eta Kubako euskal espioiak

Ostiralean Kubako euskal komunitatearentzako emanaldia egingo dute, Centro Vasco jatetxean. Euskara hutsean izango da emanaldi hau; aurrekoetan euskara eta gaztelerazko itzulpenak erabiliko dituzte. Baina kubatarrek euskara ulertzeko arazorik ez omen dute: "Aurreko bidaia batean emanaldia egin eta poemak euskaraz irakurri eta gero gaztelerara itzuli nituen. Ta hara non entzule bat etorri zitzaidan, berak ez zekiela euskara hain ondo ulertzen zuenik esanez! Noski, itzulpena zen eta!".

Jimenezek harreman estua du Kubarekin. Sarri izan da irlan, lehendabizikoz 2002. urtean, Hemingway eta Bigarren Mundu Gudan Kuban aritu ziren euskal espioiei buruzko libururako ikerketa egiten. Orain liburua Kuban gazteleraz argitaratzeko zain dago. "Kubako gai honekin tematu egin naiz. Euskaldunek hemen duten historia pasarte garrantzitsua da eta zor hori kitatu beharra dago. Gure harremana uste baino sakonagoa eta zaharragoa da", azaltzen du idazleak.

Adiskidetasunaren sareak

Frankfurtetik itzuli berria, Kubarako bidean berriz eta gero Berlinera joateko asmoz. Edorta Jimenez atzerrian sarrien ibiltzen den euskal idazleetariko bat da. Modan jarri ote da euskal literatura bada? "Nire kasuan behintzat, argi daukat maitasun harremanen bidez noala kanpora", dio idazleak. "Italian argitaratu dut itzultza¡lea hemen bizi delako eta euskara maite duelako. Alemanian ere berdin ['Kilkerren hotsa', 'Azken fusila' eta 'Baleen berbaroa' argitaratu ditu Tranchida argitaletxeak, Roberta Grozzik itzulita. Alemanian 'Kilkerren hotsa' plarazaratu du Pahl-Rugenstein argitaletxeak, Petra Elser itzultzailearen bitartekaritzarekin]".

"Agenteen bidea egitea oso zaila da, gure literatura txikia delako. Kanpokoa beti da adiskidetasunari esker", gehitzen du Jimenezek. Joan den ostiralean Donostian ateak ireki zituen Etxepare Institutuak lan horretan lagunduko ote duen galdetuta, Jimenezek argi du horrelako tresna bat beharrezkoa dela. "Euskarak munduratzeko bere erakundea behar duela zalantzarik ez. Ondo egitea espero dut. Eta unean-uneko gobernu eta agintarien gainetik iraun dezala", gaineratzen du.