euskalkultura.eus

Euskal Herriko sukaldaritza zabaltzen du Monterok New Yorkeko Txikito jatetxean. Euskal errezetekin liburu bat argitaratu berri du: The Basque Book: A love letter in recipes from the kitchen of Txikito (Euskal liburua: maitasun gutun bat errezetetan, Txikitoko sukaldetik). Ihintza Elustondok egin dio Berria egunkariak argitara emandako elkarrizketa hau.

Ihintza Elustondo. Bilbo, New York, Bilbo. Gisa horretan ibiltzen da Eder Montero (Barakaldo, Bizkaia, 1975). Bizkaitarra da, baina New Yorken bizi da 1999tik. Dena den, ez du Euskal Herriarekin harremana apurtu. Sukaldaria da, eta, Alex Raij emaztearekin (New York) batera, Euskal Herriko gastronomia sustatzen du New Yorkeko Txikito jatetxean. Horrez gain, beste hiru jatetxe dituzte hirian: El Quinto Pino, Tekoa eta La Vara. Azken horrek Michelin izar bat eskuratu zuen 2014an.

Euskal Herriko gastronomia eskaintzen duzue New Yorkeko Txikito jatetxean. Nolatan zabaldu zenuten?

-2004an zabaldu genuen gure lehen jatetxea, eta, harekin, Ameriketako Estatu Batuetan lerro berri bat markatu genuen pintxoen inguruan. Horren ostean, Euskal Herriko gastronomian sakondu nahi izan genuen, nire jatorria dela medio eta Euskal Herriko sukaldaritzak mundu osoan duen ospea ezaguna delako.

Uste duzu garrantzitsua dela Euskal Herriko kultura atzerrian hedatzea?

-Uste dut garrantzitsua dela kultura bera zabaltzea, eta, era berean, uste dut garrantzitsua dela beste kulturetatik ikastea aurrera egiteko. Euskaldunok zortea dugu oso antzinako kultura bat dugulako, eta hori hedatzea eta garai berrietara egokitzea gure eginbeharra da bizirik iraun dezan. Nire kasuan, sukaldetik lan egitea tokatzen zait.

Txikito jatetxeko platerek euskarazko izenak dituzte, eta karta euskaraz irakur daiteke, beste hizkuntza batzuen artean. Zenbaterainoko lekua du euskarak zuen jatetxean?

-Jatetxe italiarrek italieraz jartzen dizkiete izenak platerei, eta zergatik ez nizkien ipiniko nik euskaraz? Azken finean, euskara beste edozein hizkuntza bezalakoa da. Hori izan zen gure ideia, baina, praktikan, gaztelania asko hitz egiten da New Yorken, eta, sarritan, errazagoa da jamón esatea urdaiazpikoa baino. Baina, hala ere, euskarazko izen dezenteri eusten diegu.

Orain liburu bat argitaratu duzue: The Basque Book: A love letter in recipes from the kitchen of Txikito (Euskal liburua: maitasun gutun bat errezetetan, Txikitoko sukaldetik).

-Liburu bat egitea beti buruan izan dugun ideia bat da. Legatu bat da, sukaldaritzarekiko egiten dugun interpretazioaren froga bat. Liburuak lortzen du sinesten duzun hori iraunaraztea, eta jendeak horretaz gozatzea. Gure liburuak ez ditu soilik errezetak biltzen, maitasun istorio bat ere kontatzen du. Gure maitasun istorioa da: Alex nire emazteak Euskal Herriko sukaldaritza ezagutu zuen, eta nitaz maitemindu zen, eta alderantziz. Ia hamabost urte daramatzagu elkarrekin, euskal gastronomia jaten eta bizitzen.

Nolakoak dira errezetak?

-Errezeta samurrak dira; liburu erabilgarria eta atsegina izatea da helburua. Espero dugu erabiltzen duen jendea Euskal Herriko gastronomiarekin eta hango kulturarekin maiteminduko dela.

Txikifest Euskal Herriko txakolinaren festa egiten duzue New Yorken. Zer-nolako harrera du txakolinak?

-Txikifest egitasmo zoragarria da, maiatzaren 15ean seigarren aldiz egingo duguna. Urtero ,errealitate bihurtzen da, hiru jatorri izenetako txakolingileek [Arabako txakolina, Bizkaiko txakolina eta Getariako txakolina] beren txakolina ematen digutelako. Denbora eta lana dago horren atzean, eta haien helburu bakarra jendeak egun zoriontsu bat pasatzea da, kalean edaten eta jaten duen bitartean, Euskal Herrian bezala.

Bi aldiz irabazi duzu hanburger onenaren saria New Yorken. Hanburger horiek Idiazabalgo gaztarekin egiten dituzu. Posible al da AEBetako gastronomia eta Euskal Herrikoa uztartzea?

-Horren inguruan asko idatzi dute, eta, egia esan, ohore bat da niretzat hanburgerren herrialdean nirea izatea onena; hain zuzen ere, euskal ukitua duena. Beti pentsatu izan dut gauzak egiteko modu bakarra osagai onak izatea dela, eta ahalik eta ondoen egiten saiatzea. Euskal herritarrok kalitate oso handiko lehengaiak ditugu, hain zuzen: piperrak, antxoak, Idiazabalgo gazta… Eta ezin nuen zalantzan jarri hori. Kalitateak jarraitzen duela uste dut, baina orain batzuk engainatzen saiatzen dira.

(Berriak argitara emandako elkarrizketa)