euskalkultura.eus

2008an Espainiara, Malagara egin zuen bidaia batean topatu zituen neska euskaldun batzuen ahotan entzun zuen lehenengo aldiz euskara Alejo Conti rosariotarrak. Argentinara itzulita, hiriko euskal etxearekin kontaktatu, hizkuntza ikasi eta euskara irakasle da egun Rosarioko Unibertsitate Nazionalean.

Joseba Etxarri. 23 urte besterik ez ditu eta Nazioarteko Harreman karrerako bosgarren urtea ari da ikasten Rosarioko Unibertsitate Nazionalean (UNR). Eta unibertsitate horretanxe ari da iazko ikasturtetik euskara eta euskal kultura irakasle, hiriko Zazpirak Bat Euskal Etxeak goi ikastetxearekin sinaturiko akordioa medio. Arbaso euskaldunik ez duen rosariotarra da Alejo Conti, euskaldun bere nahikeriaz eta euskara ikastearekin bilakatua. Rosario eta Argentina bisitatzera gonbidatzen ditu Euskal Herriko euskaldunak, "zirraragarria baita norberaren herritik ia 11.000 kilometrotara zeure hizkuntza entzun eta jendea euskal lanetan ikustea, harrituko dira". Atzo arratsaldean hasi zituen 2015 ikasturteko lehenengo euskara eskolak Humanitateen Fakultatean.

Neskalaguna ere euskal arbasogabeko argentinarra daukazu, baina euskara ikasten hasi omen da. Euskararen benetako enbaxadore eta sustatzaile zara.

-Bere erabakiz ari da, baina gustura nagoenik ezin ukatuko dut. Esaten dit gustatzen zaiolako ari dela, ez nire bikotea delako. Hala esaten dit eta nik sinetsi egiten diot.

Marka polita zurea, Rosarion eta Euskal Herrian ere asko zur eta lur uzten dituena: 23 urte, karrera bukatzen eta aldi berean zeure deliberoz euskaldun eta euskara irakasle.

-Kointzidentzia bat tarteko naiz euskalduna. 2008an Malagara joan eta neska euskaldun batzuk topatu nituen. Ordura arte País Vasco bat bazela irakurria eta ikasia nuen, baina orduan Euskal Herri bat ere bazela hasi nintzen ikasten. Eta euskara hura barruraino sartu zitzaidan. Rosarioa itzulitakoan, berehala euskal etxeaz galdetu eta bertan izena eman nuen, euskara ikasteko. Ondoko probintziatik, Entre Riosko Parana hiritik zetorkigun Angie Garcia izan nuen lehenengo irakasle. Oso agudo egin nuen aurrera eta hurrengo urtean, hori ikusita, euskal etxekoek Euskara Munduan programan parte hartzeko gonbitea egin zidaten, FEVA (Argentinako euskal etxeen federazioa) eta HABEren eskutik. Argentinan programako barnetegi batzuetan aritu eta ikasle nintzela euskara klaseetan irakasle laguntzaile hasi nintzen eta segidan irakasle, gero 2012an Gaztemundu programarekin Euskal Herrira joan eta Lazkaon barnetegia egin arte. Konturatu orduko bilakatu naiz euskara irakasle.

Zer nolako presentzia dauka euskarak, esaterako, Rosarioko Zazpirak Bat-en edo orokorrean Argentinako euskal komunitateetan?

-Esango nuke presentzia badaukala. Euskal etxean askotan entzuten da euskara mantentzearen garrantzia, eta euskara Euskadiren funtsean dagoen zerbait dela, arima; uste dut hori euskal etxean guztiek dakiten edo esaten duten zerbait dela.

Baieztapen horiek islatzen dira euskal etxearen eguneroko bizimoduan, edo euskara klaseetan, esaterako?

-Hitzetatik ekintzetarainoko pauso hori falta zaigu, euskara klaseez ez baita batzuetan behintzat hainbeste jende interesatzen. Sustatzen dira, baina gehiago behar lituzkete sustatu. Momentu honetan ere, ni naiz Rosarion ari naizen irakasle bakarra. Norbait gehiago beharko genuke bidali Euskara Munduan egitaraura. Euskarari behar duen lekua ematea egiteke daukagun lana edo erronka da.

Nola ikusten duzu zeure burua euskara eta Euskal Herriari begira?

-Ni argentinarra naiz, eta euskalduna; euskalduna, ez lurraldeari begira, baina bai sentimendu aldetik, hizkuntza eta afekzio aldetik, euskara neure egin baitut. Zer den Euskal Herria edo zer den euskara niretzat? Parte sentitzen naiz, aspalditik datorren kate baten zati sentitzen naiz, kate luze horren jarraipen, eta euskaraz hitz egiten dudan bakoitzean kate hori suspertu egiten dela eta indar berria hartzen duela sentitzen dut. Egun hauetan Korrikan jendea Euskal Herrian eta Diasporan ere ahaleginean eta ekinean ikusi dugu eta geu ere ahalegin horren parte gara, geure ekarpena egiten diogu hemendik euskal osotasun horri.

Elkarrizketa hau bukatu (Euskal Herriko asteazkeneko iluntzeko 5etan, Argentinako eguerdian, egina da solasaldia, bost orduko aldea) eta aurtengo lehenengo euskara eskola irakatsiko duzu unibertsitatean, 2015 ikasturteari hasiera emanez.

-Hala da. Bi talde ditugu eta segidan zerotik hasten den aurtengo taldea ezagutuko dut. Nire lana oinarrizko bustidura ematea izango da. Normalean batzuk baditugu euskal etxetik datozenak eta beste batzuk unibertsitatean klaseen berri izan eta izena eman dutenak. Asko, abizena euskalduna daukatelako eta kontaktu bat izan nahi dutelako euskararekin eta oinarri bat hartu etortzen dira. Baina badira xarmak eta euskarak eta euskaldunek duten misterio eta erakargarritasunak eraginda etorritakoak edo linguistikoki euskarara inguratu nahi dutenak. Kasu askotan interesa bai, baina Euskal Herria non dagoen edo nolakoa den ez dakite, eta zero haste hori egiazki da zerotik edo beheragotik hastea. Lan hau ere egiten dugu Diasporatik, hemengo jendea, euskal jatorrizkoa ala ez, Euskal Herriaz gehiago interesatzeko bidean ipini, hazia erein, noizbait nolabait loratu dadin.