euskalkultura.eus

Maiteminak eraman zuen Ainara Maya irundarra Txekiara. Ahazteko, bizimoduz aldatzeko. Euskal Herrian zuen euskara teknikari lana utzi eta 2008az geroztik Brnon bizi da, Masaryk Unibertsitatean Euskara eta Euskal Kultura irakasle. Hasieran txekieraz ez jakin arren, txekiarrak jator portatu omen dira berarekin hasieratik eta Ainarak habitxoa egin du jada Europa Ekialdeko herrialde honetan. Bere ikasleek ezer gutxi dakite Euskal Herriari buruz, baina 'dena' ikasteko gogoarekin etortzen omen zaizkio klaseetara. "Ikasle zenbait gure hizkuntzarekin maitemindurik utzi ditut, eta ni ere itxaropenik gabe maitemindu naiz", dio berak. Euskara, bihotz hautsien sendagarri?

Brno, Txekiar Errepublika. Masaryk Unibertsitatean duela bost urte hasi ziren Euskara eta Euskal Kultura ikastaroak ematen eta Ainara Maya irundarrak 2008an hartu zuen irakasle postua. Filologia ikasleak dira gehiengoa bere klaseetan eta euskara "ezagutzen duten beste hizkuntzetatik erabat bestelakoa iruditzen zaie", dio Ainarak, "musikalitate handikoa". Euskararen doinu goxoa ezagutarazte aldera, azken urteotan euskal idazle eta musikariak gonbidatu ditu Ainarak Brnora. Joan den apirilaren 14ean, adibidez, Harkaitz Cano eta Asier Serrano izan ziren bertan Euskal Poesiaren Gauan. Izan ere, literatura da Ainara Mayaren beste pasioa, euskalgintzarekin batera.

- Noiz abiatu zen programa Txekian?

Txekiar Errepublikaren Moraviako Brno hirian, 2006ko ikasturtean ezarri zen lehen aldikoz euskarazko irakurle programa Eusko Jaurlaritzaren Kultura Sailaren bitartez.

- Zenbat ikasle daude irakurlegoaren klaseetan?

Ni 2008ko irailean etorri nintzen euskara eta euskal kultura irakastera. Aurten hirugarren urtea dut Brnoko Masaryk unibertsitatean, eta nire ikasleak txekiarrak eta eslobakiarrak (izan) dira, Hizkuntza Erromanikoetako departamentuan ikasten dutenak, filologia ikasleak gehienak. Hiruhileko honetan 15 bat ikasle ditut oinarrizko mailan, hasierako mailan, kontatu gabe euskal literatura, euskal kultura eta euskal zinema irakasgaiak...

- Zer dakite Euskal Herriari buruz?

Euskal Herriari buruz ez dakit apenas... ETAri buruz zerbait entzuna... eta bakarren batek lagunak dauzka Euskal Herrian. Nire ikasleak gazteak eta lotsatiak dira, jatorrak izan arren, eta arraroa iruditzen zaie Euskal Herriko egoera politikoa, ulergaitza.

- Ze inpresio dute euskara entzuten dutenean?

Ezagutzen dituzten hizkuntzetatik erabat bestelakoa iruditzen zaie, musikalitate handiko hizkuntza. Ez dakite ezer euskarari buruz, eta 'dena' jakiteko gogoz apuntatzen dira unibertsitateko hautazko edo aukera askeko irakasgai honetara. Euskarazko klaseetan HABEren nahiz IKAren materiala erabiltzen dut, baita Eusko Jaurlaritzaren "Euskara Munduan" material didaktikoa ere.

- Zure esperientzian oinarrituta, erraza al da euskal kultura atzerrian ‘saltzea’?

Ez da erraza, batez ere beraien hizkuntza txekiera delako. Hala ere, beren espainiera edo frantsesa maila oso ona da, eta hagitz ongi ulertzen didate. Alde horretatik erraza da, den-dena dutelako ikasteko eta ikasteko gogoz daudelako. Horrek motibatzen nau.

- Ereiten ari zara orain, zeintzuk uste duzu izango direla irakurlego honen fruituak?

Hirugarren urtez nago ni hemen. Nire aitzinetik bertze bi lektore egon ziren, eta nik uste dut irakurlego honen haziak ikasleak direla. Ikasle zenbait gure hizkuntzarekin maitemindurik utzi ditut, eta ni ere itxaropenik gabe maitemindu naiz, baina tira... hori beste kontu bat da, bihotzeko minak, jasotako ezetzak.

- Klaseez gain, kultur ekitaldiak ere egiten dituzue. Zeintzuk?

Euskararen Egunean, abenduaren 3an, euskarazko film bat jarri izan dut urtero, eta apirilero euskal literaturaren astea antolatu dut: 2009ko apirilean Jon Kortazar unibertsitateko irakaslea etorri zen eta "azken 30 urteko euskal literatura" izeneko hitzaldia eman zuen. 2010ko apirilean Laura Mintegi eta Iñaki Zubeldia etorri ziren euskal literaturari buruzko hitzaldi bana ematera eta 2011ko apirilean Asier Serrano eta Harkaitz Cano etorriko dira euskal poesiaren gauerako, ilunabar poetiko batera.

- Orain arte egindako lanetik, zerk sortzen dizu satisfakzio gehien?

Ikasleen eskerronak.

- Anekdotarik?

Iazko Aberri Egunean euskal kulturako ikasleekin ikurrinak egin genituen eskuz eta fakultatean jarri genituen, txekierazko azalpenekin. Eta biharamunean jada ez zeuden. Kendu zituen norbaitek. (?)

- Zer sentipen duzu lan honetan? Ze itxaropen?

Lan honetan, euskalgintzan, euskara munduratzen, oso gustura sentitzen naiz, betetzen nau lan honek, baina askotan sentitzen naiz nahiko bakarrik. Profesionalki. Eta pertsonalki duela hiru urte baino hobeki sentitzen naiz. Bizimoduz aldatzeko erabakia hartu nuen, eta hango euskara teknikari lana utzirik, honako lanpostua onartzea erabaki. Pertsonalki kolpe latza jaso baitzuen nere bihotzak, eta uste dut orain atzera begiraturik, ihesean etorri nintzela, ahaztera maitemina, maite ez ninduela. Baina hori beste kontu bat da...

- Beste herrialde bateko bizimodura ohitzea kosta egin al zaizu?

Batez ere hizkuntza pixka bat ikasi arte, baina bestela ez. Txekiarrak jator portatu dira nirekin hasieratik, txekieraz ezer ez jakin arren.

- Bertako euskal komunitatearekin harremanik ba al duzu?

Bertan,ez dago euskal komunitate zabalik, euskaldun gutxi dago, baina badira euskal enpresa batzuk, Mondragon Kooperatibakoak gehienak, eta badira euskaldun batzuk bertan lanean. Erasmus gisa dauden ikasleak ere badira.

- Ze beste proiektu dituzu esku artean?

Hiru urte hauetan hiru olerki-liburu idatzi ditut, baina ez argitaratu. Bestalde, nobela bat ere idazten ari naiz, eta itzulpengintzan ere dihardut. Proiektu pertsonalik momentuz ez dauka bihotz mindu honek oraindik. Gutxiago idatzi eta zoriontsuago bizi nahi dut. Zoriontsu soilik, bestelako pretentsiorik gabe. Maite dudanarekin, etxe batean eta haurrak izan... hori amets hutsa da niretzat! Baina hori beste kontu bat da...