euskalkultura.eus

Ainhoa Bretos. Blanco Ramosek Biologia ikasketak burutu zituen sorterrian. Ondoren, Ingurumenaren Gaineko Eraginari buruzko masterra ikasi zuen, eta Euskal Herrira etorri zen Nazioarteko eta Kulturarteko Ikasketen inguruko doktoretza egitera. Ordutik, Emigrados Sin Fronteras Elkartean aritu da lanean.

Zer da Zubideiak?

Kultura, etnia eta jatorri anitzetako pertsonen arteko elkarrizketa soziala sustatzen duen espazioa da. Bertan elkartuko gara euskara komunikatzeko tresna dela sinetsita gaudenak. Izan ere, orain arte euskaldunak euskaldunekin batu izan ohi dira, nolabait esateko, “berdinen” artean komunikatzeko.

Ekimen honen bidez, espazio hori ireki nahi dugu, euskaraz hitz egiten ez dugunok ere hurbildu gaitezen hartu gaituen herrian bizi dugun errealitatera. Aurtengoa bigarren edizioa izango da, eta lehenengoan bezala, euskal komunitatean integratu nahi ditugu euskaraz komunikatzeko oinarrizko behar hori ez dutenak.

Zer helburu dituzue?

Lehenik eta behin, sinestea euskara guztion ardura dela, eta aniztasunak aberastasuna eta aukera berriak dakartzala gure gizartera. Horrez gain, hitz egin dezaketen ahots anitzak entzuteko eta ideiak partekatzeko elkargunea aurkitzea da gure xedea.

Azken batean, ni kide naizen Emigrados Sin Fronteras Elkartearen ikuspuntutik, gizakiok testuinguru berrietara egokitzeko beharra dugu. Etorkinentzat ia premiazkoa da norberaren harrera-lurraldeak duen identitatea ezagutzea. Gure ustez oso garrantzitsua da adimenak apur bat irekitzea eta ulertzea gizartean egokitzeko edo txertatzeko dugun beharrizana.

Euskarak lagundu dezake gizarteratze horretan?

Noski. Euskara tresna bat da, ezagutzen ez dugun kultura batera hurbiltzen laguntzen gaituena. Oztopo modura ikusi izan da maiz, baina nire ustez ez da oztopo bat, ez da hesi bat, jakin-mina eragiten duen helburu bat baizik.

Euskaraz ez jakiteak eragozpenak ditu, adibidez lan egiteko, euskaraz matrikulatuta dauden seme-alabei eskolako lanekin laguntzeko, eta abar. Baina ez dugu oztopotzat hartu behar, inondik inora ere, euskarak gure gizarteratze prozesua errazten du guztiz. Uste dut, gainera, gu denon ardura ere badela euskal komunitatera hurbiltzea.

Nola kokatzen da Emigrados Sin Fronteras ekimen honetan?

Etorkinekin eta euskaraz hitz egiten ez dutenekin egiten dugu lan. Gure asmoa da jendeari erakustea elkarrizketa sozial hau gauzatu ahal izateko espaziorik badela. Hori garrantzitsua dela azaltzen diegu, hartu gaituen herrialdeko hizkuntza gureganatzeko aukera ematen duelako, baita bertako kultura eta ohiturak ulertzeko ere. Horrez gain, guk ere asko dugu eskaintzeko, harreman hori noranzko bikoa izan dadin.

Euskal Herrira etorri nintzenetik egon naiz elkartean sartuta. Gehienbat ingurumenari eta garapen jasangarriari buruzko lanak egiten ditut, baina hasieran migrazio prozesuei buruzko proiektuetan aritu nintzen.

Nola bizi izan zenuen zuk prozesu hori?

Orain dela hamar urte etorri nintzen Kolonbiatik, Deustuko Unibertsitatean ikasteko beka batekin. Heldu nintzenean, ez nekien zer zen Euskal Herria. Ezagutza faltagatik edo, baina ez nekien euskara bazenik ere, eta ez nekien hizkuntza horrek noraino eragiten zuen Euskal Herriaren nortasunean.

Beraz, hasieran erabat galduta nengoen, niretzat sorpresa izan baitzen. Baina jakin-minagatik eta uste dudalako, identitate ikuspuntutik, euskara garapen jasangarriaren parte ere badela, hainbat taldetara hurbiltzen hasi nintzen. Euskaldunekin elkartu naiz eta orain esan dezaket ulertu dudala zergatik den Euskal Herriarentzat horren garrantzitsua nortasun propioa nabarmentzea; agian, Kolonbian faltan duguna.

Kolonbian ez duzue nortasun propiorik?

Kolonbiarroi burujabetza sentimendua falta zaigu. Adibidez, gure herrialdeko produktuak erosi beharrean, nahiago dugu erosi Ameriketako marka bat. Estatus kontua da, erosteko ahalmen handiagoa dutenek, nahiago dute kanpoko produktua erosi.

Hizkuntzari dagokionez, Kolonbian antzinako kondairak berreskuratzen saiatzen dabiltza, hori baita geratzen zaigun bakarra. Gure hizkuntzak abolitu zituzten kolonialismoan, esango nuke Latinoamerikan bizirik dagoen bakarra Paraguain hitz egiten duten guaraniera dela. Beste guztiak galdu egin dira, iraganean ahaztuta gelditu dira betiko, eta horrek pena handia ematen dit. Hizkuntzak norberaren identitatea eraikitzen laguntzen du, eta kolonbiarrak apur bat deserrotuta gaudela uste dut.

Horregatik esan dut lehen, nahiz eta euskaraz ez jakiteagatik ez dudan izan aukerarik lanpostu batzuk betetzeko, niretzat hizkuntza ez dela inoiz eragozpena izan. Euskararekiko dudan sentimendua mirespena da, Euskal Herria miresten dut, bere nortasunagatik borrokatzen duen herria da. Hori oso garrantzitsua iruditzen zait, eta Latinoamerikan ere beharrezkoa dugula uste dut.